COVID-19 heeft een onevenredig grote invloed op inheemse volkeren, omwille van diverse factoren zoals een hoge mate van marginalisering, armoede, beperkte toegang tot de gezondheidszorg, onvoldoende beschikbaarheid van diensten en sanitaire voorzieningen, een groot gebrek aan schoon water, e.a. omstandigheden.

Aangezien veel overheden er niet in slagen rekening te houden met hun inheemse bevolking bij het treffen van maatregelen in het kader van COVID-19, neemt deze het heft in eigen handen en zoekt ze zelf naar oplossingen om deze gezondheidscrisis het hoofd te bieden. Zij gebruiken hun inheemse kennis en praktijken om de situatie onder controle te krijgen. Hun vermogen om zich aan te passen aan dergelijke veranderingen is gebaseerd op hun diepe relatie met en begrip van het land en het milieu.

Op de Filipijnen staan Solidagro-partners Alternative Learning Center for Agricultural and Livelihood Development (ALCADEV) en Mindano Interfaith Services Foundation (MISFI) beiden aan de basis van hoe de Lumad-gemeenschappen (inheemse volkeren in Mindanao) reageren op de uitdagingen van deze pandemie.

Deze twee scholen rolden educatieve campagnes uit om de mensen kennis over de natuur, maar ook over de mogelijke impact van COVID-19 op de gemeenschappen bij te brengen. Gezondheidswerkers uit de regio, meestal oud-leerlingen van de scholen, begeleiden hun eigen mensen bij het vinden van manieren om op de pandemie te reageren en zorgen ervoor dat ze worden voorgelicht over hoe de verspreiding van de ziekte effectief kan worden voorkomen. Als meer algemene preventiemaatregel coördineren zij samen met de traditionele bewakers en stamhoofden het afsluiten van hun gemeenschappen, het verhogen van toezicht binnen hun dorpen en zorgen zij voor de naleving van de reguliere gezondheidsmaatregelen.

In sommige delen van het land, resulteerden de COVID-19 lockdownmaatregelen van de overheid in hongersnood voor miljoenen mensen. De Lumad-gemeenschappen bleven in het kader van Solidagro's voedselzekerheidsprogramma's echter inzetten op een grotere landbouwproductiviteit, waarbij tonnen maïs, kokosnoten, verschillende soorten fruit en groenten werden geproduceerd zodat niemand honger zou lijden.

In feite is COVID-19 dan ook niet hun grootste probleem. Dat is immers de voortdurende schending van hun mensenrechten door de militaire en paramilitaire groeperingen, in hun poging het verzet van de Lumad tegen de mijnbouw en andere ‘ontwikkelingsagressie’ de kop in te drukken.

Dit nieuwe virus heeft de militaire operaties die gericht zijn op diverse Lumad-scholen, waaronder ALCADEV en MISFI, immers niet stopgezet. In mei van dit jaar drong een groep soldaten en gewapende politie, die in een nabijgelegen gemeenschap gestationeerd was, binnen in de campus van ALCADEV. Zij namen foto's van de klaslokalen en slaapzalen zonder toestemming en dreigden leraren te arresteren, die op dat moment net met vakantie waren.

Zonder de basisgezondheidsprotocollen in acht te nemen, zouden er soldaten in de gemeenschappen rondlopen en met mensen praten, zonder gezichtsmaskers. Dit zou mensen bang maken dat deze troepen het virus bij zich zouden dragen en het naar de lokale bevolking zou verspreiden.

Op 26 augustus hebben ongeveer 50 leden van een paramilitaire groep de schoolgebouwen van het MISFI geplunderd en afgebroken, voor de ogen van de studenten en leraren, in de stad San Fernando in Bukidnon. Het gebied valt onder het voedselzekerheidsprogramma van het MISFI dat door Solidagro wordt ondersteund. Het leger heeft ook daar gedreigd de leraren te arresteren en hen bevolen het gebied te verlaten.

Save Our Schools, een netwerk van voorvechters van kinderrechten, heeft de Verenigde Naties al aangespoord om onderzoek te doen naar wat zij ‘een systematische aanval door regeringssoldaten op Lumad-scholen’ noemt, met inbegrip van vernietiging en vernieling van basisfaciliteiten.

Tot op heden werden in totaal 178 Lumad-scholen onder dwang gesloten, hetzij als gevolg van een militaire aanval op inheemse gemeenschappen, hetzij als gevolg van een rechtstreeks bevel van het ministerie van Onderwijs op basis van de ongegronde beschuldiging dat de scholen de studenten opleiden tot rebellen.

Een Lumad-student heeft dit te zeggen op deze wilde beschuldigingen:
"Niemand fluistert ons in om de regering te haten. Het leven zelf leert ons om sommige dingen te haten die deze overheid doet."