Een besparing van 60 procent op ontwikkelingssamenwerking is het al geworden. Het globale zuiden ligt midden in de sandwich tussen de vijf partijen die België naar eigen zeggen in een nieuwe plooi gaan leggen. Wie hier precies zal plooien is zonneklaar.

Nochtans zitten er vier respectabele ideologische families rond de tafel. Hoe is het toch zover kunnen komen dat socialisten, ­liberalen, christendemocraten en Vlaams-nationalisten hun internationale verantwoordelijkheid van zich afborstelen alsof ontwikkelingssamenwerking jarenlang niet meer dan een andere naam was voor ­“budgetoverschot voorlopig te gebruiken voor feelgoodacties”? Wat is nog de betekenis van ‘sociaal’, ‘liberaal’, ‘christen’ of ‘vlaams-nationaal’ als die zonder commentaar de wereld naar binnen plooien en de raampjes toeschuiven? Vier families met een respectabel palmares in internationale solidariteit, een palmares dat als een verdord vijgenblad neerdwarrelt, het is de tijd van het jaar. Tot zover dus de kracht van een wervend verhaal.

Geen politiek draagvlak? Dat klopt, helemaal. Er zal wat protest zijn, maar niets om van wakker te liggen, politiek gesproken. Zo gaat dat met wereldproblemen: iedereen vindt ze erg, maar er zijn anderen genoeg om ze op te lossen. Zelfs los van de vraag wiens schuld het is (laten we die vraag even rusten), is wereldongelijkheid naast simpelweg een moreel, ook een sociaal, een economisch, een ecologisch en een politiek probleem met alle karakteristieken van een boemerang. Een collectieve investering dus om de wereld in een nieuwe plooi te krijgen, niets van doen met feelgood. Precies daarom werd hierover een internationale afspraak gemaakt, in 1970: laten we beslissen dat de rijkste landen van de wereld dit probleem ­gezamenlijk aanpakken, en elk bijdragen naar hun vermogen, namelijk 0,7 procent van hun nationaal inkomen. Wie anders dan de rijkste landen van de wereld immers?

Daarmee werd ook een bijdrage geleverd aan het project van Worldmaking, gedragen door de landen die hun kersverse nationale onafhankelijkheid ook wilden doortrekken naar een hervorming van internationale economische, politieke en sociale structuren. Ontwikkelingssamenwerking, dat was een bijdrage aan het verdiepen van het dekoloniseringsproces, herstelbetalingen in een context waarin de mist van de verleden tijd en van de gedeelde verantwoordelijkheid ons verplicht om de focus vooral te houden op kansen op een betere toekomst voor iedereen. Dekolonisering zal meer dan ooit terug zijn van nooit weggeweest, en de coalitie die in de sterren staat geschreven geeft een waardevol instrument uit handen om daar een geloofwaardig antwoord op te geven.

België heeft dat percentage van die 0,7 procent overigens nooit gehaald, maar er altijd wel naar gestreefd. Het zou nu de eerste keer zijn dat zelfs dat streven te veel gevraagd zou zijn, we stevenen dus af naar 0,2 procent.

Vier vijgenbladeren vergeeld op de grond. Het is geen gezicht.