In het kader van haar acties heeft de ReSaD bijzondere aandacht voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling 15 van de Verenigde Naties. Deze doelstelling roept om het leven op het land te beschermen. In het bijzonder roept doelstelling 15.3 op om tegen 2030 te streven naar een wereld die neutraal is op vlak van landdegradatie en woestijnvorming tegen te gaan. Het Verdrag van de Verenigde Naties ter bestrijding van woestijnvorming schaarde zich achter de verwezenlijking van dit doel en vroeg aan de betrokken staten om actieplannen op te stellen om verdere bodemdegradatie een halt toe te roepen, overeenkomstig drie indicatoren:

• Landgebruik
• Landproductiviteit
• Koolstofopslag in de bodem

ReSaD heeft tot doel om initiatieven van het maatschappelijk middenveld onder de aandacht te brengen, die bijdragen aan het bereiken van neutraliteit op vlak van landdegradatie. Op die manier worden deze organisaties en hun praktijken betrokken bij het uitvoeren van nationale en internationale actieplannen met het oog op neutraliteit inzake landdegradatie. SPONG, dat ReSaD vertegenwoordigt in Burkina Faso, was betrokken bij technische comités en bij het monitoringproces voor het opstellen van het actieplan neutraliteit inzake landdegradatie. Dit plan werd in 2017 geïmplementeerd door de Burkinese overheid. Het bepaalt als belangrijkste doel om tegen 2030 5,16 miljoen hectare te saneren. Dit is 19 % van het nationale grondgebied. Deze doelstelling is gekoppeld aan volgende specifieke doelen:

• Tegen 2030 het omzetten van bos in andere vormen van landgebruik stopzetten.
• Het verbeteren van de productiviteit voor sommige landgebruikscategorieën zoals struikgewas, graslanden en landbouwgrond. Dit betreft 2,5 miljoen hectare.
• Het verhogen van koolstofopslag op 800.000 ha tot minimaal 1% organisch materiaal (aanvoer van 5 ton organisch materiaal per hectare om de 2 jaar).
• Winning van 300.000 hectare ongebruikt land op een totaal van 600.000 hectare.

De regering zal nu projecten en programma's voorstellen om deze doelstellingen te bereiken. Volgens ReSaD is het noodzakelijk om het maatschappelijk middenveld te betrekken bij het ontwerpen van deze projecten, hun competenties inzake duurzaam landbeheer te ondersteunen en hun kennis van het grondgebied te valoriseren. Het is noodzakelijk om hun acties te registreren - die al op regionaal niveau zijn uitgevoerd en die bijdragen tot het bereiken van nationale doelstellingen.

Daarom wil ReSaD het initiatief voorstellen dat wordt gepromoot door 'Association pour la Protection de l’Environnement et le Développement Rural' (APEDR), die lid is van SPONG/ReSaD in Burkina Faso. APEDR ondersteunt vrouwengroeperingen in de gemeente Yako om land terug te winnen dat eerder verlaten werd omwille van een sterke degradatie. Zij promoten er de teelt van biologische groenten.

De samenwerking tussen APEDR en Solidagro startte in 2017. APEDR heeft veel praktijkervaring met agro-ecologische teelten en versterkt met deze kennis de vier andere Burkinese partners in het Solidagroprogramma van Burkina Faso.

In het programma met Solidagro worden meer dan 200 vrouwen getraind in agro-ecologische productietechnieken. De aanplant van hagen bestaande uit vlinderbloemige planten, de lay-out van percelen in "zaï" en de associatie van tuinbouw onder moringa-planten, maakte herstel van gedegradeerde bodems mogelijk door de erosie te beperken. Vrouwen leerden ook biologische mest en biologische gewasbeschemingsmiddelen te maken.

De ondersteuning van vrouwengroepen ging verder met de toegang tot de markt. Een eerste contact werd gelegd met de biologische certificeringsorganisatie CNABIO. In afwachting van certificering van teelten, werden marktniches aangesproken voor de verkoop van de eerste oogst: weeshuizen en restaurants in Yako. Een deel van de moringa bladeren wordt verkocht in Ouagadougou en zelfs in Frankrijk.

Tot slot introduceerde APEDR de zoete aardappel met oranje vleeskleur als een nieuwe voedingscomponent. Deze is zeer voedzaam voor kinderen. Vrouwen werden ook gevormd over de voedingsaspecten van maaltijden op basis van bladeren van moringa en baobab. Het blijft een weliswaar een uitdaging om de percelen die worden geteeld door de vrouwengroeperingen, te beschermen voor vraat van schapen en geiten. Dit is bijzonder belangrijk om de duurzaamheid van het project te garanderen.

De biologische productie van groenten stelt deze vrouwenverenigingen in staat om de groenten met toegevoegde waarde te vermarkten. Ook de nutritionele gezondheidsstatus van de gezinnen wordt verbeterd, terwijl de vruchtbaarheid van de bodems wordt hersteld door het gebruik van organische mest. Agro-ecologie vormt in dit geval een “compleet” antwoord op alle uitdagingen en draagt bij tot bereiken van voedselsoevereiniteit. Door innovatieve en aangepaste productietechnieken wordt de agro-ecologische landbouw duurzaam en veerkrachtig. De startinterventie voor herstel van het gedegradeerde land - in lijn met een meer globale aanpak voor het ondersteunen van vrouwengroeperingen – resulteert in economische ontwikkeling en de verbetering van de voedselzekerheid.

Dit project, dat het mogelijk maakt om 6 hectare gedegradeerd land te herstellen overeenkomstig een duurzaam beheersplan, draagt dus bij aan het behalen van de Neutraliteitsdoelstellingen inzake Land Degradatie (NLD) in de gemeente Yako.

Auteur: Sayouba Bonkongou (APEDR / SPONG / ReSaD) en Manon Albagnac (CARI / ReSaD)

Vertaling naar Nederlands: Paul Verbeke (vrijwilliger en lid Raad van Bestuur Solidagro); aanvullingen door Wim Vereecken (programma beheerder West-Afrika Solidagro)

English | Français