Op bezoek bij de vrouwenfederatie van Toubacouta in Senegal
25 jul 2022
Een ontmoeting zegt meer dan duizend mails of Zoomgesprekken. Dus trokken eind juni trokken twee Belgische programmabeheerders naar het werkingsgebied Toubacouta in Senegal om met nieuwe partners te praten en te kijken hoe de overgang van conventionele naar duurzame landbouw er verloopt. Het bezoek bij de vrouwenfederatie van Toubacouta, een belangrijk project gesteund door Solidagro, liet een bijzonder positieve indruk na.
4.000 boerinnen uit 40 dorpen - van de 52 die de gemeente Toubacouta telt - verenigen zich sinds 2014 in een federatie. Samen ijveren ze voor duurzame landbouw en een waardig inkomen uit hun biologisch geteelde producten. De belangrijkste activiteiten van de vrouwen zijn groenteteelt en kippenteelt. We ontmoeten voorzitter Ndeye Khady DIOP en enkele leden van de Algemene Vergadering voor een boeiend gesprek over de uitdagingen waarmee ze te maken krijgen, de interne organisatie van de vereniging en de grote solidariteit die ontstaan is tussen de vrouwen.
Federatie zet massaal in op agro-ecologie
De vrouwenfederatie doet vormingen in de verwerking van groenten en fruit, productiemethoden van eigen zaaigoed en andere landbouwtechnieken. Daarnaast eisen de verenigde boerinnen hun recht op grond op bij de lokale overheden, zoeken ze organisaties die hen financieel ondersteunen en vormen ze een belangrijke gesprekspartner wanneer het gaat over groenteteelt in Toubacouta.
Agro-ecologie werkt: er zijn minder gezondheidsklachten sinds de boerinnen geen chemische mest en pesticiden meer gebruiken en de groenten blijven langer vers na de oogst
Het gemeentebestuur stelde een terrein ter beschikking voor de bouw van een vormingscentrum en een vergaderruimte. Daarnaast kunnen de vrouwen in een opslagruimte hun uienoogst bewaren tot het aanbod op de lokale markten kleiner wordt en ze een betere prijs krijgen.
In het gesprek werd duidelijk hoe de boerinnen overtuigd zijn van agro-ecologische landbouw: er zijn minder gezondheidsklachten sinds niet langer met chemische meststoffen en pesticiden wordt gewerkt; tomaten en andere groenten blijven langer vers na de oogst, bomen in de groentetuinen zorgen voor afkoeling en fruit en het werk op het veld wordt minder intensief door technieken toe te passen die de verdamping van irrigatiewater tegengaan.
Samenwerking tussen verschillende partners
Onze Senegalese landenvertegenwoordiger Doudou Diallo merkte al tijdens de opstart de kracht van de vrouwenfederatie en besloot haar te ondersteunen. Zo gaven we via onze lokale partnerorganisaties financiële steun aan de bouw van waterputten met irrigatiesysteem in de groentetuinen, de aanleg van omheining rond de groentetuinen ter bescherming tegen grazend vee en de bouw van de opslagruimte.
Ook konden met onze steun de lokale partners vormingen geven over de administratie en rechten van de federatie, over landbouwtechnische thema’s en over water en hygiëne. In de regio doodt de ziekte van Newcastle nog steeds heel wat kippen, daarom brachten de samenwerkingspartners van Solidagro de federatie in contact met lokale dierenartsen die de ziekte succesvol weten te bestrijden.
In ons huidige vijfjarenprogramma 22-26 blijven we de federatie steunen: met vormingen door onze nieuwe partner Caritas-Kaolack en met de opvolging van 17 groentetuinen door onze partner CNCR. CNCR zet zich ook in om de federatie hun recht op landbouwgrond te laten opeisen.
Solidariteit tussen de leden
Tussen de 4.000 leden van de federatie heerst een grote solidariteit. Tijdens de vormingen, het veldwerk en de vergaderingen praten ze over de uitdagingen die het landbouwberoep met zich meebrengt. Alle leden van de Algemene Vergadering dragen iedere maand 2.000 FCFA (of zo’n 3 euro) bij aan een gemeenschappelijke pot. In geval van nood, zoals een overlijden, kunnen leden gebruikmaken van dit spaargeld. Oudere vrouwen die de fysieke kracht niet meer hebben om op het veld te werken, dragen op hun manier bij aan de federatie, bijvoorbeeld door producten te verwerken en te verkopen.
Een veelzijdige missie
Naast het technische luik, zoals de aanmaak van compost, het behoud van bomen in de groentetuin (boslandbouw of agro-forestry) en het gebruik van natuurlijke verdelgingsmiddelen, heeft het agro-ecologische model van de federatie ook een belangrijke politieke, sociaal-culturele en economische dimensie.
CNCR staat hen daarin bij via beleidsbeïnvloeding op nationaal niveau. ANPDI, een nieuwe lokale partner van Solidagro, zal de toegang tot de markt van agro-ecologische producten bestuderen, en de federatie en andere landbouworganisaties mee ondersteunen in hun strijd voor onafhankelijkheid van multinationals die alleenheerser zijn op de markt van zaaigoed. Caritas-Kaolack, de tweede nieuwe partner van Solidagro, heeft veel ervaring met agro-ecologie, alfabetisering, afvalbeheer en waterbeheer op het platteland. Het landenkantoor van Solidagro in Senegal zorgt voor de coördinatie van het geheel, netwerking binnen en buiten de ngo-sector, overleg met internationale partners en fondsenwerving.
