Wat is de COP?

De COP is de belangrijkste jaarlijkse vergadering in de internationale klimaatonderhandelingen. Dit jaar zal de COP plaatsvinden in Sharm-El-Sheik, in Egypte. Voor het eerst in lange tijd is er dus weer een Afrikaanse COP.

Op de COP zijn de officiële delegaties van zowat alle landen ter wereld aanwezig. Maar ook klimaatwetenschappers en middenveldorganisaties, zoals ngo’s, inheemse leiders, vakbonden … zijn massaal vertegenwoordigd. Ook 11.11.11 is dit jaar weer van de partij. We volgen de onderhandelingen en maken van de gelegenheid gebruik om extra druk uit te oefenen op de nationale delegaties. Het is voor ons ook een kans om ervaringen uit te wisselen met andere organisaties die strijden voor klimaatrechtvaardigheid. Zo versterken we elkaar.

Beeld COP17 (CC BY-NC-ND 2.0 UN Photo/UNFCCC/Jan Golinski)

Welke realisaties kan de COP zichzelf toeschrijven?

Dankzij de vorige COP’s werden een aantal belangrijke principes afgesproken op het internationale toneel, zoals dat van ‘gemeenschappelijke maar gedifferentieerde verantwoordelijkheden’. Dit principe erkent het feit dat lage- en middeninkomenslanden het minst verantwoordelijk zijn voor de klimaatcrisis, maar de grootste gevolgen dragen. Zij hebben minder middelen om hun samenleving te transformeren naar een duurzame en koolstofarme economie die tegelijkertijd armoede en ongelijkheid bestrijdt. Het principe erkent daarom dan ook dat historische uitstoters en rijkere landen, zoals België, een grotere verantwoordelijkheid hebben in het beperken van de emissies én landen met minder middelen en toegang tot technologie moeten bijstaan.

"Historische uitstoters en rijkere landen, zoals België, hebben een grotere verantwoordelijkheid in het beperken van de emissies" 

Jij trekt dit jaar naar Egypte om de COP bij te wonen. Hoe bereid je je voor?

11.11.11 zetelt samen met meer dan 90 Belgische middenveldorganisaties in de Klimaatcoalitie. In aanloop naar de COP werken we aan gezamenlijke aanbevelingen met één centraal doel: klimaatrechtvaardigheid. Met de andere NGO’s focussen we specifiek op de eisen van activisten en organisaties in lage-inkomenslanden. Dat zal dit jaar hopelijk meer aandacht trekken, gezien de COP in Afrika plaatsvindt. We voeren nu al de eerste gesprekken met betrokken politici om onze eisen, verwachtingen en ambities te bespreken. Ook zal 11.11.11 een aantal side-events op de COP mee organiseren, zoals een bijeenkomst over gendergeweld en klimaat, en over schade en verlies na klimaatrampen en hoe deze te financieren.

Wat zijn je verwachtingen of je hoop voor de COP dit jaar?

Internationale klimaatfinanciering en adaptatie staat dit jaar hoog op de agenda. Op de vorige COP zagen we absoluut een knauw in het vertrouwen in rijkere landen; de beloofde 100 miljard klimaatfinanciering werd niet gehaald, en er werden ook geen nieuwe afspraken gemaakt over hoe deze financieringskloof dan wel te vullen. COP27 belooft daarin verdere stappen te zetten.

We kunnen natuurlijk niet voorbijgaan aan het feit dat de verschillende crisissen die onze wereld in haar greep houden, verbonden zijn met elkaar en landen en bevolgingsgroepen op verschillende manieren raken. Er is de oorlog in Oekraïne die het recht op voeding voor miljoenen mensen in Afrika en het Midden-Oosten in gevaar brengt. De energie- en koopkrachtcrisis beroert dan weer de hele Europese Unie en legt onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen pijnlijk bloot. Deze zomer stond ook in het teken van extreme droogte, hittegolven, en klimaatrampen overal ter wereld. Dit kunnen allemaal aanjagers zijn voor urgentie en ambitie. Maar ze kunnen ook kortetermijnmaatregelen tot gevolg hebben.

© Lumppini _ Shutterstock (campagnebeeld 11.11.11.)

Met Egypte als gastland hebben we eindelijk nog eens een Afrikaanse COP. Hoe kijk je daarnaar?

Egypte als gastland biedt hoop maar tegelijkertijd ook uitdagingen. De rol van Egypte blijft dubbel op vlak van klimaatambitie en mensenrechten. We vrezen dat de repressie van het regime zich zal uitbreiden naar activisten uit andere landen. Dat is een groot probleem: de acties en protesten binnen en buiten de zalen dienen als belangrijk communicatiemiddel naar de onderhandelaars. Ook voor een gebrek aan ambitie zijn we bevreesd: iedere vertraging kost mensenlevens.

"Een Afrikaanse COP biedt kansen. De hoop is dat de Afrikaanse stemmen zullen worden versterkt"

Langs de andere kant biedt een Afrikaanse COP ook kansen. De hoop is dat de Afrikaanse stemmen zullen worden versterkt. Het gastland Egypte heeft ook invloed op de agenda en kan als Afrikaans land dus cruciale zaken naar voren schuiven die op vorige COP’s eerder op de achtergrond verdwenen. Verlies en schade is voor verschillende landen in Afrika een dagelijkse realiteit, denk maar aan verloren landbouwinkomsten na droogtes.

Ook na deze verschrikkelijke droge en hete zomer met veel klimaatrampen zal het voor hogere inkomenslanden moeilijk worden om de eis van klimaatfinanciering weer te negeren. We zijn er nog lang niet, maar druk van middenveldorganisaties zoals 11.11.11 op overheden moet nu gebeuren om extra financiering van de historische uitstoters en rijkere landen te eisen. Het is zeker nog te vroeg om te zeggen dat het te laat is.

Dit artikel is een overname van 11.11.11, die in haar najaarscampagne de strijdt aanbindt tegen klimaatonrecht. Lees hier meer over de campagne of steun via de take-away-actie in Sinaai.

Foto boven: © Riccardo Mayer - Shutterstock (campagnebeeld 11.11.11.)