2023: een jaar vol verbinding en beweging
29 feb 2024
De agro-ecologische beweging in België groeit, en daar hebben wij in 2023 flink bij geholpen. Team België was een trekkende kracht van het agro-ecologische netwerk Voedsel Anders en van De Landbouwbrigades, met wie we tal van meewerkdagen organiseerden. Zo waren we, met hulp op de boerderijen en met de handen in de aarde, solidair met de boeren en boerinnen van de beweging. Ook moedigden we zo veel mogelijk burgers aan om te reflecteren over hun eten tijdens onze internationale najaarscampagne.
We startten het jaar met twee absolute topactiviteiten. Op zaterdag 28 januari verzamelden zo’n 200 boeren, boerinnen, burgers en wetenschappers in Kortrijk om de agro-ecologische beweging te vieren. De leden van Voedsel Anders, het Vlaamse agro-ecologische netwerk waarvan wij lid zijn, organiseerden samen met de onafhankelijke denktank Oikos het uitverkochte festival Kiemkracht, met een rijk gevuld en divers programma. Een prachtig citaat van Lien Vrijders (Grassroots) vat het opzet van Kiemkracht perfect samen:
"Het oude bos wordt verstoord en vervangen door de ondergroei. Er ontstaat een compleet nieuw ecosysteem om te vervangen wat niet meer werkt in een veranderende wereld. Jullie zijn die ondergroei, en Kiemkracht is een perfect gekozen naam daarvoor. Gezaaid door die vele denkers en doeners die de zadenbank vullen met allerlei soorten zodat wanneer het bladerdak sneuvelt – wat ongetwijfeld gaat gebeuren – er al een nieuwe wereld opkomt. Nieuw, maar ook oud, met een juiste relatie tussen land en mens."
Een dag later nodigden we Mark Shepard uit voor een lezing op de Odisee Campus in Sint-Niklaas. De Amerikaanse pionier in de herstellende landbouw – een belangrijk onderdeel van agro-ecologie – nam zo’n honderd aanwezigen een avond mee langs inspirerende verhalen over betekenisvolle landbouw uit Tanzania, de Filipijnen en België. Zowel boeren als consumenten kregen handvaten aangereikt om agro-ecologischer te werken en consumeren.
Jongeren in dialoog over agro-ecologie
Hoe moet het verder met ons voedsel in de toekomst? Om die vraag te beantwoorden, zijn een stel knappe koppen nodig. Begeleid door doeners en denkers uit de landbouwsector, gingen op 21 februari een honderdtal studenten biotechnologie en ingenieurswetenschappen aan de HoGent aan de slag.
Binnen elk een specifieke schakel van de agro-voedingsketen werkten de studenten in kleinere groepen ideeën uit om de agro-ecologische transitie mogelijk te maken. Levendige discussies en kruisbestuiving tussen studenten met verschillende achtergronden kwamen tot stand. Op het einde van de dag deelde elke groep de ideeën binnen hun schakel, om zo de toekomst van ons voedsel te schetsen, door de ogen van de wetenschappers van morgen. We organiseerden deze inspiratiedag in samenwerking met Voedsel Anders en Dierenartsen Zonder Grenzen.
Ook met onze jaarlijkse Picknick Plein Public in mei brachten we jongeren, van het middelbaar onderwijs deze keer, in contact met duurzame alternatieven voor het industriële voedselsysteem.
Landbouwbrigades groeien uit tot stevig solidariteitsnetwerk
Solidagro zette ook dit jaar haar schouders onder het in 2021 opgestarte project De Landbouwbrigades. De brigades staken de handen uit de mouwen tijdens 22 meewerkdagen bij lokale landbouwers in het Waasland en de regio rond Gent, op basis van de noden van de boeren en boerinnen. Daarvoor konden we rekenen op een sterke samenwerking met Avansa Waas en Dender en Gent-Eeklo. Het netwerk groeide met meer dan 50 actieve burgers die graag dichter bij hun voedsel en bij de natuur staan.
Campagne: Stap mee in het veld, word klimaatheld
Van 14 september tot 15 oktober voerde Solidagro campagne in vijf partnerlanden rond de link tussen agro-ecologie en klimaat. In België was de inzet de consument te activeren en te bedanken voor de inspanningen die hij/zij/die doet om lokaal en biologisch te eten of zich op een andere manier in te zetten voor het klimaat. We stelden ook een aantal regionale beleidslijnen voor rond agro-ecologie, die onze volgers konden onderschrijven en die we bezorgden aan de bevoegde instanties.
Tijdens de campagne trokken we naar een pop-up in de Stationsstraat in Sint-Niklaas, omgedoopt tot Keerpunt. Het werd dé plek om stil te staan bij hoe we kunnen werken aan een duurzaam voedselsysteem, zij het via doen, denken of praten. Zo deden we met Velt een workshop groentespreads maken van seizoensgroenten, gingen we met Dylan Feyaerts (ILVO), Ineke Maes (Bond Beter Leefmilieu) en Julie Van Overmeiren (Zilt en Zoet) in gesprek over natuurbehoud en landbouw en organiseerden we een faire lunch met gerechten uit onze partnerlanden, ondersteund door de vrijwilligers van Refu-interim. In een videocall lichtte onze Burkinese landenvertegenwoordiger Alain Traoré de campagne in Burkina Faso toe.
Prachtige films over landbouw en klimaat
In april toonden we tijdens MOOOV-filmfestival in Sint-Niklaas de Boliviaanse fictiefilm Utama van Alejandro Loayza Grisi. De zaal in de Siniskoop raakte flink gevuld voor de rustige, meditatieve film over Boliviaanse tradities en hoe alpacaherders omgaan met de aanhoudende droogte. Vooral door de prachtige beeldtaal liet het verhaal een diepe indruk na.
Voor de derde keer organiseerden we ook samen met Voedsel Anders Food.Film.Fest. van 10 november tot 10 december. Meer dan 95 landbouwbedrijven, middenveldorganisaties en lokale besturen toonden een film uit het menu en gingen daarover in gesprek met het publiek. De vijf geselecteerde films vertelden verhalen van engagement, hoop en gemeenschapszin, allen gelinkt aan het onderwerp van voedselsystemen. Het filmfestival kon in Vlaanderen rekenen om meer dan 2900 bezoekers.
Solidariteit met Palestina
Met een gespreksavond op 30 november hebben we steun betuigd aan de Palestijnse gemeenschap in Sint-Niklaas en daarbuiten. Enkele sprekers schetsten toegankelijk waar het conflict nu precies over gaat. Onze beleidsmedewerker Elisa Tondeleir ging in gesprek met Yaser Alyazij, een Palestijnse student aan de Universiteit Gent, Jasper Thys (Intal) en Viktor De Roeck (Viva Salud). Ubai Al-Aboudi, directeur van onze partner Bisan op de Westelijke Jordaanoever, getuigde via videofragmenten over de situatie ter plaatse.
We geloven dat de Europese politiek een rol kan spelen om het geweld te stoppen en moedigen ook burgers aan hun stem te laten horen.
Lees hier ons standpunt over het geweld in Palestina
Vooruitblik
In 2024 kijken we vol verwachting uit naar de verkiezingsuitslagen. Een sterk lokaal beleid is van groot belang om mondiale uitdagingen aan te pakken. Boeren en boerinnen kwamen in de eerste maanden van 2024 op straat, geprangd tussen milieueisen, juridische onzekerheid en een te laag inkomen (lees hier meer). De greep van de agro-industrie die boeren en boerinnen in België richting een model van voortdurende schaalvergroting en schulden duwde, dreigt in 2024 haar limieten te bereiken.
Agro-ecologie heft de nodeloze polarisatie op tussen een ambitieus natuur- en klimaatbeleid en de belangen van boeren en boerinnen. Er bestaan talrijke goede voorbeelden van agro-ecologische bedrijven die wérken en die de integratie van agro-ecologische principes in een sterk lokaal beleid verantwoorden. We zullen deze goede voorbeelden ook in 2024 in de kijker blijven zetten door meewerkdagen te organiseren met De Landbouwbrigades en intens samen te werken met Voedsel Anders.