Internationale Dag van de Plattelandsvrouwen: Filipijnse partner MASIPAG aan het woord
15 okt 2024
Op 15 oktober, de Internationale Dag van de Plattelandsvrouwen, belichten we het straffe werk dat boerinnen wereldwijd verrichten voor ons voedsel. Volgens de FAO zijn 43% van de landbouwers in wereldwijd vrouwen. Deze boerinnen krijgen echter nog te vaak te maken met discriminatie, zoals een beperkte toegang tot grond, technologie en financiële ondersteuning. Moesten ze die toegang wél krijgen, zou dat kunnen leiden tot een afname van de wereldwijde honger met 12-17% (bron: FAO). We vragen aandacht voor de uitdagingen waarmee boerinnen worden geconfronteerd en delen hieronder het statement van onze Filipijnse partner MASIPAG.
“Op deze speciale dag roepen we iedereen op om de confrontatie aan te gaan met de diepe politieke realiteit die vrouwen in de landbouw nog altijd marginaliseert, in de Filipijnen en wereldwijd. In een land waar landloosheid, bedrijfscontrole van de landbouw en samenspanning van de overheid met grote agro-industrie diepgeworteld zijn, zijn boerinnen de speerpunt in de strijd voor voedselsoevereiniteit. Ze voeren die strijd tegen een systeem dat ontworpen is om hen arm en rechteloos te houden.
Boerinnen worden geconfronteerd met de gevolgen van een landbouwsysteem dat winst boven mensen stelt. Internationale handelsovereenkomsten, wetten voor het patenteren van zaden en door bedrijven gedomineerd beleid hebben een omgeving gecreëerd waarin het bewaren en uitwisselen van traditionele zaden - praktijken die gemeenschappen al generaties lang in stand houden - nu gecriminaliseerd worden. Dit systeem is niet alleen economisch uitbuitend; het is ook zeer patriarchaal en versterkt een macho-feodale structuur* die de arbeid en het leiderschap van vrouwen buitensluit.
Als reactie op deze structurele aanvallen komen plattelandsvrouwen in de Filipijnen in opstand. Boerinnen die lid zijn van MASIPAG verwerpen het bedrijfsverhaal dat biotechnologie, chemische inputs en genetisch gemanipuleerde gewassen de oplossing zijn voor voedselonzekerheid. Al tientallen jaren begrijpen plattelandsvrouwen en boerinnen dat het bedrijfsmodel een valstrik is - een valstrik die boer.inn.en bindt aan een cyclus van schulden en afhankelijkheid terwijl traditionele kennis, biodiversiteit en zelfredzaamheid worden uitgehold.
Boerinnen die lid zijn van MASIPAG verwerpen het bedrijfsverhaal dat biotechnologie, chemische inputs en genetisch gemanipuleerde gewassen de oplossing zijn voor voedselonzekerheid
Een van hen is Lorna Orozco, een boerin van MASIPAG uit de provincie Quezon. Op 8 augustus 2024, tijdens de 11de International Day of Action against Golden Rice (waaraan Solidagro deelnam), stelde ze de commercialisering van genetisch gemodificeerde rijst aan de kaak als een oplossing voor vitamine A-tekort. Haar boodschap was duidelijk: voedseldiversificatie, geworteld in lokale traditionele gewassen, biedt een duurzamere en democratischere manier om ondervoeding aan te pakken. Lorna's standpunt wordt gedeeld door talloze anderen die de promotie van gouden rijst niet zien als een zegen voor de volksgezondheid, maar als een nieuw instrument voor de bedrijfsovername van de landbouw.
Ook Nanay Estelita Bamo (bekend als Nang Apad) in Iloilo vecht al decennia voor voedselsoevereiniteit door de zaden van 327 rijstvariëteiten te bewaren. De zaden zijn een symbool van verzet tegen de rampzalige erfenis van de groene revolutie, die chemische afhankelijkheid en een de monopolisering van biochemische zaadbedrijven. Monopolisering is het proces waarbij één bedrijf of in dit geval een kleine groep bedrijven volledige controle krijgt over een markt of product, waardoor concurrentie wordt uitgesloten. De bedrijven krijgen zo de controle over de prijzen, kwaliteit, en beschikbaarheid van producten. In de Filipijnen hebben Monsanto (nu onderdeel van Bayer) en Syngenta veel macht. Hun producten (zaden, maar ook de mest en pesticiden die nodig zijn om die zaden op te kweken) worden gepromoot door de overheid en internationale ontwikkelingsprogramma's.
Nanay Estelita's leiderschap bij MASIPAG's regionale back-up farm is een bewijs van de kracht van boerinnen om hun autonomie tegenover de grote zadenbedrijven terug te winnen.
In Davao City werd de Los Amigos Women Farmers Organization in 1992 opgericht via een overheidsprogramma, maar de boerinnen namen de organisatie al snel zelf in handen. Deze MASIPAG-vrouwen namen het voortouw bij het opzetten van een lokale markt in 2004 en lobbyden met succes voor de baanbrekende verordening voor biologische landbouw(2) in Davao in 2009 - de eerste in zijn soort in de Filipijnen. Hun inspanningen hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de National Organic Agriculture Act in 2010 en tot vandaag blijven ze zich verzetten tegen bedrijfslandbouw.
MASIPAG-boerinnen zoals Nay Nena staan centraal in de agro-ecologische beweging. Als ‘zaadmoeders’ nemen zij het voortouw bij het verzamelen, bewaren en delen van traditionele zaden. Ze leiden agro-ecologische, gediversifieerde landbouwsystemen die prioriteit geven aan inheemse kennis en lokale veerkracht. Deze vrouwen zijn niet alleen boerinnen - ze zijn ondernemers, organisatoren en politieke leiders in de strijd voor een voedselsysteem dat vrij is van uitbuiting door bedrijven."
MASIPAG begrijpt al 39 jaar dat de strijd voor voedselsoevereiniteit onlosmakelijk verbonden is met de strijd voor genderrechtvaardigheid. In het huidige landbouwmodel worden boerinnen vaak in de meest arbeidsintensieve, onderbetaalde en gevaarlijke rollen geduwd. Macho-feudalisme, diep verankerd in zowel plattelandsgemeenschappen als bedrijfsstructuren, ontzegt vrouwen gelijke toegang tot land, leiderschap en besluitvorming.
Maar boerinnen wachten niet op toestemming om de leiding te nemen - ze organiseren zich. Ze dagen de patriarchale en bedrijfsstructuren uit die hen onderdrukken.
Op deze Internationale Dag van de Plattelandsvrouwen roept MASIPAG op tot collectieve actie. De toekomst van ons voedselsysteem en onze gemeenschappen hangt af van het doorbreken van de wurggreep van de agro-industrie en het opbouwen van een landbouwmodel dat geworteld is in rechtvaardigheid, duurzaamheid en zelfredzaamheid. We verwerpen de commercialisering van ggo’s zoals Golden Rice, die de onderliggende oorzaken van honger en ondervoeding niet aanpakken. In plaats daarvan eisen we beleid dat door boer.inn.en geleide, lokale voedselsystemen ondersteunt, aan landhervorming doet en de rechten van boer.inn.en op hun zaden en land beschermt."
---
In ons gemeenschappelijk uitgewerkte programma verlenen we technische, administratieve en financiële steun aan MASIPAG om sociale bewegingen en de agro-ecologische beweging groter te maken.
Lees hier meer over ons werk in de Filipijnen
Voetnoten
1. Een structuur waarin de machtsverhoudingen scheef zitten en waarin vrouwen minder dan mannen toegang hebben tot grond, financiering en opleiding. ‘Feodaal’ verwijst naar een traditionele hierarchie, waar een kleine groep grondbezitters controle heeft over land en middelen, terwijl een veel grotere groep van boer.inn.en weinig zeggenschap heeft.
2. De verordening is gericht op het bevorderen van duurzame landbouw en het verminderen van het gebruik van chemische inputs zoals pesticiden en kunstmest. De verordening, bekend als de Organic Agriculture Ordinance of Davao City, is een van de eerste gemeentelijke wetten in de Filipijnen die specifiek biologische landbouw ondersteunt.