Een zorgwekkend onderzoek toont aan dat 43% van de basisvoedingsmiddelen in Cochabamba, zoals aardappelen, maïs en tarwe, residuen bevat van ten minste één pesticide uit een lijst van 27 verschillende soorten pesticiden die in het voedsel werden aangetroffen. Van deze pesticiden wordt 53% geclassificeerd als zeer gevaarlijk, met bewezen schadelijke effecten op de gezondheid, en ze zijn in veel landen, waaronder alle Europese staten, verboden.

De import van pesticiden in Bolivia is de afgelopen twee decennia verzesvoudigd, van 30 miljoen naar 180 miljoen kilo per jaar. De pesticiden komen voornamelijk uit China. Een deel van deze chemicaliën bevatten stoffen die kankerverwekkend worden beschouwd, zoals spirodiclofen, die in de EU verboden zijn.

De impact op mens en milieu

In gebieden met intensieve landbouw, zoals Santa Cruz en de Chapare, is het gebruik van bestrijdingsmiddelen extreem hoog. Maar ook in de kleinschalige landbouw in de Andesvallei, die meer dan 60% van de bevolking voedt, wordt steeds meer gebruik gemaakt van pesticiden. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de boeren zelf, maar ook voor consumenten in steden en dorpen.

Recent onderzoek in Cochabamba toonde aan dat 43% van de geteste voedingsmiddelen resten van bestrijdingsmiddelen bevatte. Vooral tomaten, selderij en sla waren vaak besmet. Van de aangetroffen pesticiden behoort meer dan de helft tot de categorie "zeer gevaarlijke pesticiden" (HHP's), die in veel landen verboden zijn vanwege de ernstige gezondheidsrisico’s.

Waaraan is de sterke toename van pesticiden te wijten?

Slechte advisering door verkopers van landbouwchemicaliën speelt een grote rol. Uit een studie bleek dat 75% van hen verkeerde middelen aanbeveelt en dat ook de doseringen vaak fout zijn. Bovendien worden vaak cocktails van pesticiden geadviseerd zonder rekening te houden met de schadelijke effecten.

De meest recente toename is te wijten aan regelgeving die de import van landbouwchemicaliën tijdelijk belastingvrij maakt, wat zal leiden tot een verdere toename van het gebruik. De regel loopt voorlopig tot en met 30 juni 2025.

Tijd voor actie: Samen voor gezond voedsel

Om dit probleem aan te pakken, werken Boliviaanse organisaties, biologische boeren en bewuste consumenten samen aan de campagne 'Quita el Veneno de tu Plato, Consume Alimentos Saludables' ('Haal het gif van je bord, eet gezond voedsel'). Met de campagne maken we burgers, producenten en beleidsmakers bewust van de risico’s van pesticiden en de voordelen van duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen. Tijdens de campagne deden we een workshop voor journalisten, een persbijeenkomst en een departementale ecologische markt in Cochabamba en een webinar en een debat met journalisten in La Paz. Zo bereikten we maar liefst 35 mediakanalen die onze boodschap verspreidden!

De focus lag op het promoten van gezonde en duurzame voedselsystemen, waarbij mens en natuur centraal staan. Door bewuste keuzes te maken, kunnen we samen werken aan een gezondere toekomst.

Wereldwijd probleem

Pesticidengebruik is geen Boliviaans probleem. Ook in Europa wordt het water, de bodem en de lucht nog steeds op grote schaal vervuild. Dit leidt tot gezondheidsproblemen zoals kanker, neurologische aandoeningen en ademhalingsziekten. Daarnaast draagt pesticidengebruik bij aan biodiversiteitsverlies en resistentie bij plaagorganismen, waardoor steeds sterkere middelen nodig zijn. In 2020 overschreden pesticiden op 22% van de Europese meetlocaties de drempelwaarden voor gezondheidsrisico’s​.

De Europese Unie streeft naar een reductie van 50% in het gebruik en risico van pesticiden tegen 2030, als onderdeel van haar doelstellingen voor nulverontreiniging. Echter, zonder versnelde maatregelen zoals het bevorderen van alternatieve landbouwmethoden en strengere regelgeving, is het onwaarschijnlijk dat we die doelen bereiken. Het gebruik van meer geïntegreerde strategieën en belastingen op giftige pesticiden zijn mogelijke oplossingen om de afhankelijkheid van pesticiden te verminderen.

Succes in cijfers

Soms spreken cijfers luider dan tekst. Daarom: een lijstje van cijfers om trots op te zijn!

Wat kan jij doen? 

• Kies lokaal en biologisch: Koop producten van boeren die werken zonder schadelijke chemicaliën.
• Informeer jezelf: Wees kritisch en vraag naar de herkomst en productiemethode van je voedsel.
• Steun onze Boliviaanse werking met een gift: Jouw gift maakt onderzoek en campagnewerk in Bolivia mogelijk. Steun vandaag nog!