De uitwisseling ging door bij Viva Salud in Brussel en bracht online collega's van over de hele wereld samen. Tijdens dynamische discussies deelden we inzichten, geleerde lessen en strategische aanbevelingen gericht op het verbeteren van collectieve actie. 

De consortiumpartners evalueerden elkaars werk in verschillende landen, inzichten die werden bevraagd door Cota, een organisatie gespecialiseerd in evaluaties van ngo’s. De aanpak zorgde voor diverse perspectieven, gedeeld leren en een versterkte samenwerking tussen de regio's. Viva Salud leidde de evaluatie van ons werk in Senegal, Bolivia en de Filipijnen, wij richtten ons op het werk van Viva Salud in de DRC en de Filipijnen. In 2024 reisden we daarom naar die twee regio’s.   

Van schoolkantine tot nationale strategie

Tijdens de dag kwamen verschillende impactvolle projecten aan bod, zoals voor onze werking de schoolkantines in de Senegalese regio Toubacouta in en de Movimiento Agroecologico Boliviano in Bolivia.  

In Senegal zijn we gestart met zes schoolkantines die bijdragen aan de toegang tot voedsel voor iedereen en een circulaire, agro-ecologische economie.  

"Voor we beleidsmakers kunnen overtuigen, moeten we succesvolle voorbeelden op het terrein tonen"

In verschillende scholen merkten onze Senegalese partners dat niet alle leerlingen thuis genoeg en gezond konden eten. Het is een van de redenen waarom de kinderen hun school niet altijd af maken. De partners zijn gestart met kantines zodat zowel leerlingen als leerkrachten ‘s middags op de school kunnen eten. De lunches vooral van moestuinen naast de scholen. 

Klik op de afbeelding om uit te vergroten

Via de kantines krijgt de lokale economie een boost, met voordelen voor vrouwen in de landbouw, en versterken we de agro-ecologische markt. Het project kan via beleidsbeïnvloeding een voorbeeld worden voor andere scholen in Senegal. 

"In Toubacouta valt op dat vrouwen echt toegang hebben tot landbouwgrond en daar inkomsten uit halen. Dat maakt onze gemeente uniek." 
- boerin in de regio Toubacouta

Een tweede mooie voorbeeld is dat van de Boliviaanse Agro-ecologische Beweging (MAB), die met de steun van Solidagro werd opgericht in 2019 en sindsdien sterk gegroeid is. Vandaag brengt de beweging 70 organisaties samen rond agro-ecologie. Wat de MAB zo'n sterk voorbeeld maakt, is dat het alle schakels in de voedselketen verbindt: van boeren en boerinnen tot restauranteigenaars, winkels en consumenten. Samen werken ze aan een duidelijke agenda en een ‘roadmap to agro ecology’ tijdens hun onafhankelijke voedseltops. 

De MAB speelt een steeds grotere rol in Bolivia. Momenteel werkt de beweging samen met de overheid aan een Nationale Strategie voor Agro-ecologie. Bij de 60 vertegenwoordigers in deze gesprekken zijn meer dan 20 leden van de MAB. 

Klik op de afbeelding om uit te vergroten

Na de presentaties volgde een uitgebreide vraag- en antwoordsessie en een workshop, met een rijke uitwisseling van perspectieven en voorstellen tot verbetering tussen de collega's. De evaluatie benadrukte de kracht van collectieve actie en de cruciale rol van sociale bewegingen om maatschappelijke verandering mogelijk te maken.  

Andere contexten, andere benaderingen  

Elke evaluaties liepen anders in de verschillende contexten. Niet in alle landen wordt een sociale beweging ook zo genoemd, niet overal voert men actie door op straat te komen. Actie kan zitten in vele andere dingen, van opleidingen volgen en geven tot aanpassen van beleid of aankoopgedrag.  

De organisaties van het consortium werken met de ‘rechtenbenadering’, dus vertrekkend vanuit mensenrechten, maar de uitvoering van die benadering is niet voor alle partnerorganisaties in alle landenbekend. De rechtenbenadering kreegook, afhankelijk van decontext, verschillende klemtonen, zoals op genderminderheden of op jongeren.

Centraal in de rechtenbenadering is de actieve rol van de ‘rechthebbenden’ – vrouwen, mannen, arbeiders, boer.inn.en, kinderen en jongeren – tegenover de ‘plichtsdragers’, zij die verantwoordelijk zijn om de rechten te verwezenlijken, promoten en beschermen. Dit zijn vooral, maar niet enkel, de overheid en beleidsmakers. 

Samen sterker: inzet voor en met sociale bewegingen 

Deze consortiumdag was een terugblik op drie jaar intense samenwerking tussen Solidagro, Quinoa, Fian Belgium en Viva Salud. We keken ook vooruit, gemotiveerd door mooie verhalen om ons te blijven inzetten voor en met sociale bewegingen. Hoewel de politieke context in België er voor sociale bewegingen en internationale samenwerking momenteel niet rooskleurig uitziet, zijn we overtuigd van de positieve impact van ons werk. Kunnen we de manier waarop we voedsel produceren en toegang krijgen tot zorg veranderen? Wij geloven van wel. 

Tekst voor Solidagro door consortiummedewerker Antía Gonzalez Filgueira en communicatiemedewerker Charlotte Timmermans